مخازن استوانهای در صنایع مختلف بهویژه در حوزه نفت و گاز، صنایع شیمیایی و پتروشیمی نقش مهمی را ایفا میکنند. مخازن استوانه ای به دو دسته عمده سقف ثابت و سقف شناور تقسیم میشوند. این مخازن معمولا برای ذخیرهسازی مواد شیمیایی، نفت خام و فرآوردههای نفتی بکار گرفته میشوند که هریک با توجه به کاربری آنها مورد استفاده قرار میگیرند. در این مقاله به معرفی و تفاوتهای این دو نوع مخزن استوانه ای خواهیم پرداخت.
مخازن استوانه ای سقف ثابت
مخزن استوانه ای با سقف ثابت یکی از پرکاربردترین مخازن ذخیره سازی است که بهطور گسترده برای نگهداری مایعات و گازهایی با فشار پایین مورد استفاده قرار میگیرد. این مخازن نسبت به مخازن سقف شناور ساختار سادهتری دارند و از یک استوانه و سقف ثابت تشکیل شدهاند. در این نوع مخازن، سقف به دیوارههای مخزن جوش داده شده و بهصورت ثابت بر روی بدنه قرار دارد، به همین علت به آنها سقف ثابت میگویند.
کاربرد و ویژگیهای مخازن سقف ثابت
مخازن سقف ثابت معمولاً برای نگهداری مواد شیمیایی و فرآوردههایی که تبخیر زیادی نداشته یا نیاز به کنترلهای ویژه ندارند، استفاده میشوند. این مخازن برای نگهداری موادی مانند آب، برخی از فرآوردههای پتروشیمی با نقطه جوش پایینتر و مواد شیمیایی با واکنشپذیری کم، مناسب هستند. از آنجا که سقف آنها ثابت است، امکان انتشار بخارات داخل مخزن به محیط بیرونی وجود دارد؛ بنابراین میتوان گفت که این مخازن برای ذخیرهسازی مواد با نرخ تبخیر بالا یا موادی که نیاز به نگهداری در شرایط بدون تماس با هوا دارند، مناسب نیستند.
مزایای مخازن سقف ثابت
این نوع مخازن ساختار سادهای داشته و به مکانیسمهای پیچیده برای حرکت سقف نیازی ندارند همین موضوع سبب شده تا نسبت به مخازن سقف شناور هزینه ساخت و نگهداری کمتری داشته باشند. همچنین از آنجا که سقف بهطور دائمی به بدنه متصل است، این مخازن در برابر باد و شرایط جوی پایداری بیشتری دارند.
مخازن سقف ثابت در مقایسه با مخازن سقف شناور به دلیل ثابت بودن سقف و عدم وجود قطعات متحرک، نیاز به تعمیر و نگهداری دورهای کمتری دارد.
مخازن استوانه ای سقف شناور
در مخازن استوانه ای با سقف شناور، سقف مخزن بهصورت شناور روی سطح مایع قرار گرفته و با تغییر سطح مایع، سقف نیز همراه با آن به حرکت در میآید. این نوع طراحی برای موادی که به شدت تبخیرپذیر هستند، مانند بنزین، نفت خام و فرآوردههای نفتی سبک، مناسب است. مخازن سقف شناور میتوانند فرایند تبخیر مایعات را به میزان قابل توجهی کاهش دهند، زیرا سقف همیشه با سطح مایع در تماس بوده که سبب میشود تا فضای خالی بین سقف و مایع به حداقل برسد.
ویژگیهای مخازن سقف شناور
مخازن سقف شناور به دو نوع سقف شناور داخلی و سقف شناور خارجی تقسیم میشوند. در نوع داخلی، سقف شناور داخل یک مخزن ثابت قرار گرفته و از ورود آب و آلودگیهای خارجی به مخزن جلوگیری میکند. در نوع خارجی، سقف مستقیماً روی مایع قرار دارد و در نتیجه با تغییر سطح مایع، همگام با آن به بالا و پایین میرود.
مزایای مخازن سقف شناور
با توجه به طراحی مخازن سقف شناور که در آن سقف همواره بر سطح مایع قرار دارد، احتمال تبخیر و هدر رفت مواد کاهش مییابد و از انتشار بخارات به محیط جلوگیری خواهد شد. همچنین این مخازن به علت مدیریت فشار بخار با توجه به کاهش فضای خالی بالای مایع، ایمنی زیادی دارند.
ساختار سقف شناور با جلوگیری از تبخیر زیاد مواد، نیاز به سیستمهای پیچیده خنکسازی و کنترل بخار را کمتر میکند.
تفاوتهای کلیدی بین مخازن سقف ثابت و سقف شناور
نوع ماده ذخیره شده: مخازن سقف ثابت برای موادی با تبخیر کمتر یا موادی که نیازی به حفاظت از تماس با هوا ندارند، مناسبترند، در حالی که مخازن سقف شناور برای موادی با نرخ تبخیر بالا استفاده میشوند.
هزینه ساخت و نگهداری: مخازن سقف ثابت به دلیل ساختار سادهتر، هزینه کمتری برای ساخت و نگهداری دارند، در حالی که مخازن سقف شناور به دلیل مکانیزم سقف شناور و سیستمهای آببندی، هزینه بالاتری خواهند داشت.
کنترل انتشار بخار: مخازن سقف شناور به دلیل تماس مستقیم سقف آن با مایع، موجب تولید بخار کمتری میشوند و در نتیجه برای ذخیرهسازی موادی که تبخیرپذیری بالایی دارند، مناسبتر هستند.
نکات ایمنی در استفاده از مخازن سقف ثابت و شناور
برای حفظ ایمنی در هر دو نوع مخزن، نکاتی وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد. در مخازن سقف ثابت به دلیل تجمع بخار، نصب سیستمهای تهویه مناسب برای کاهش فشار بخار در فضای بالای مایع ضروری است. همچنین، در مخازن سقف شناور، اطمینان از سلامت آببندهای سقف به جهت جلوگیری از ورود آلودگی به داخل مخزن بسیار حائز اهمیت است.
نتیجهگیری
مخازن استوانهای سقف ثابت و سقف شناور هر کدام ویژگیهای خاص خود را دارند که بسته به نوع ماده ذخیره شده، شرایط محیطی و بودجه مورد استفاده قرار میگیرند. مخازن سقف ثابت به دلیل ساختار ساده و هزینه ساخت و نگهداری پایینتر، گزینه مناسبی برای مواد با تبخیرپذیری پایین هستند، در حالی که مخازن سقف شناور با کاهش انتشار بخار و کنترل بیشتر برای مواد تبخیرپذیر ترجیح داده میشوند، اما در مقایسه با مخازن سقف ثابت هزینه ساخت و نگهداری بیشتری دارند.
شرکت پتروسازه به عنوان تولیدکنندهای معتبر در این حوزه، با بهرهگیری از تکنولوژیهای پیشرفته و استفاده از مواد با کیفیت، مخازنی با استانداردهای بینالمللی تولید میکند که برای ذخیرهسازی مواد نفتی، شیمیایی و سایر فرآوردههای صنعتی ایدهآل هستند. برای دریافت مشاوره و ثبت سفارش، با کارشناسان ما در پتروسازه تماس بگیرید.
