حفاظت در برابر آتش سوزی جز جدا نشدنی سیستم های صنعتی است. حفاظت در برابر آتش مخازن ذخیره ای تحت فشار یا اتمسفریک نیز از مسائل مهمی هستند که در زمان طراحی و راهندازی حایز اهمیت است تا صدمات و خسارات ناشی احتراق کاهش یابد. چرا که آتش سوزی و انفجار در مخازن ذخیره می تواند خسارات ناپذیری به جان افراد و محیط زیست بزند.
حفاظت در برابر آتش مخازن ذخیره
حفاظت در برابر آتش مخازن ذخیره هم در مخازن کروی و هم در مخازن استوانه ای حایز اهمیت است. برخلاف مخازن کروی تحت فشار، مخازن ذخیره اتمسفر مایعات را تحت فشار کم یا بدون فشار نگه می دارند. اغلب مایعات یا گازهایی که مایعات از خود خارج می کنند فرار، بسیار قابل اشتعال یا حتی قابل انفجار هستند. از جمله سیالات خطرناک ذخیره شده در این نوع مخازن، می توان به سوخت مایع مانند روغن خودرو، بنزین، الکل، متانول، اتانول، پروپانول، بوتانول، بیودیزل، گازوئیل، بنزین، سوخت هواپیما، پارافین و سایر مواد شیمیایی اشاره کرد.
اکثر مایعات ممکن است نشت کنند، نفوذ کنند یا حتی تبخیر شوند و بخارهای قابل اشتعال را حتی از طریق کوچکترین خطا یا روزنه آزاد کنند، بنابراین باید مراقبت ویژه ای برای اطمینان از عملکرد ایمن مخازن حاوی چنین مایعات خطرناکی انجام شود. جای تعجب نیست که بسته به ماهیت سیالات موجود، مقررات زیست محیطی زیادی برای طراحی و عملکرد مخازن ذخیره جو اعمال می شود. بسیاری از این مقررات به طور طبیعی برای جلوگیری از اشتعال مایعات و گازها اعمال می شود.
این مخازن ذخیره سازی می توانند در قسمت بالایی باز یا بسته باشند. سقف مخزن های استوانه ای میتواند شناور یا ثابت باشند. سقف های شناور ساختاری است که بسته به سطح سیال داخل مخزن بالا و پایین می رود. در بسیاری از صنایع، از جمله پالایشگاه‌های نفت، سقف‌های شناور یک پیش‌نیاز برای ایمنی و همچنین یک اقدام پیشگیرانه در برابر آلودگی جوی هستند، زیرا بخار قابل احتراق را بالاتر از سطح مایع در حداقل ممکن نگه می‌دارند.
پیامدهای پس از حادثه
پتانسیل آتش‌سوزی یا انفجار در ذخیره‌سازی مایعات بسیار قابل اشتعال در فضاهای بسته کاملاً آشکار است، حتی برای کسانی که وظیفه تضمین ایمنی آنها را ندارند. در شناسایی راه‌های کاهش حفاظت در برابر آتش مخازن ذخیره تعداد حوادث ، تهدید جانی و حفاظت در برابر آتش مخازن ذخیره مورد توجه قرار می‌گیرد، اما با توجه به اینکه مخازن ذخیره‌سازی دارایی‌های سرمایه‌ای مهم و اغلب عناصر مرکزی در عملیات‌های حیاتی هستند، پیامدهای مالی و وقفه قابل توجهی نیز وجود دارد که از دست دادن چنین امکاناتی نشان‌دهنده آن است.
بنابراین تداوم کسب و کار یک ملاحظات حیاتی است، همانطور که عواقب زیست محیطی قابل توجهی که یک آتش سوزی می تواند داشته باشد، هم از نظر خود آتش سوزی و هم در تلاش های لازم برای خاموش کردن آن، بسیار مهم است.
اهمیت پر یا خالی مخازن
در حالی که خطر آتش سوزی ارائه شده توسط مخازن پر برای همه نسبتاً آشکار است، شاید تعجب آورتر برای افراد ناآشنا، این مخازن مشابه می توانند حتی در صورت خالی بودن نیز مشکل ایجاد کنند. اگر از آنها برای نگهداری محصولات فرار مانند سوخت های ذکر شده قبلی استفاده شده باشد و تصفیه نشده رها شوند، احتمالاً اتمسفر مخازن با باقیمانده های انفجاری دود هیدروکربنی پر می شود. اینها بسیار قابل اشتعال خواهند بود و در صورت احتراق، می توانند با عواقب فاجعه بار منفجر شوند و خسارات فاجعه باری به بار آورند.
دلایل آتش سوزی
یکی از دلایل اصلی آتش‌سوزی‌ها و حوادث مربوط به مخازن ذخیره‌سازی اتمسفر، فرسودگی یا آسیب‌دیدگی آب‌بندهای لبه‌ای روی سقف‌های شناور است. طراحی مخازن بسته به نیازهای محلی می تواند از سازنده ای به سازنده دیگر و از سایتی به سایت دیگر متفاوت باشد. صرف نظر از اندازه و طراحی مخزن، یکی از نگرانی های اساسی آشکار برای هر گونه تشخیص یا فعال سازی یک سیستم اطفاء حریق، استفاده از تجهیزات الکتریکی در مناطق خطرناک با مایعات و اتمسفر قابل احتراق است. این نوع خطرات مستلزم اجرای تکنیک‌های ایمنی ذاتی است، یعنی استفاده از سیستم‌هایی با استفاده از موانع یا جداسازهای گواهی شده .
تکنیک پشت ایمنی ذاتی این است که اطمینان حاصل شود که انرژی الکتریکی و حرارتی موجود در ابزار دقیق سیستم اجرا شده همیشه به اندازه کافی کم است که احتراق نمی تواند رخ دهد. موانع ایمنی ذاتی قادر به محافظت از عملکرد ایمن تجهیزات الکتریکی مانند سیستم‌های شناسایی و فعال‌سازی در مناطق خطرناک هستند، حتی مناطقی که به عنوان منطقه 0 طبقه‌بندی می‌شوند (یعنی مناطقی که در آنها یک مخلوط انفجاری به طور مداوم وجود دارد یا برای مدت طولانی وجود دارد).
آتش سوزی در مخزن ذخیره سازی هم برای اپراتورهای مخزن و هم برای آتش نشانان یک چالش است. ارزش مواد به خطر آسیب جانی در آتش سوزی مخزن می افزاید. فناوری مدرن گزینه های حفاظت از آتش را به راحتی در دسترس طراحان و اپراتورهای مخزن قرار داده است. انتخاب مناسب تجهیزات و طرح های مناسب می تواند بین فاجعه و عملیات ایمن تفاوت ایجاد کند. همچنین فواصل و چیدمان مخزن، طراحی آن، مواد و ساخت دیوارهای بسته بر انتخاب تجهیزات تأثیر می گذارد. به همین دلیل استانداردهای بین الماللی تدوین شده است که رعایت این قوانین به کاهش صدمات و خسارات ناشی از آتش سوزی کاهش یابد.
استانداردهای سیستم آتش نشانی
انجمن ملی حفاظت از آتش (NFPA) دستورالعمل های حفاظت از آتش مخازن را در ایالات متحده تصمیم می گیرد. اینها شامل مشخصات طرح تحویل فوم، نرخ ها و فاصله است. محتویات مخزن میزان کاربرد فوم را که بین 4 لیتر در متر مربع در دقیقه تا 12 لیتر در متر مربع در دقیقه متغیر است را ثابت می کند.
فوم کنسانتره
فوم آتش نشانی بخشی جدایی ناپذیر از سیستم های ضد حریق مخازن است. غلظت فوم باید با محتوای مخزن و سیستم های کاربردی مختلف مطابقت داشته باشد. فوم‌های پروتئینی فلوئوری برای خطرات هیدروکربنی و فوم‌های تشکیل‌دهنده فیلم آبی مقاوم در برابر الکل برای خطرات مخلوط شدنی با آب یا حلال‌های قطبی بهترین هستند.
القای فوم
سیستم تناسب القایی فوم نقش اصلی را در سیستم حفاظت مخزن ایفا می کند. به عبارت ساده، مقادیر صحیح آب و کف برای یک ترکیب کامل ضروری است.
دستگاه تحویل فوم مقدار محلول فوم را تعیین می کند. برای تقاضای محلول فوم ثابت، القاگرهای خطی ثابت بهترین انتخاب هستند. برای تقاضای محلول فوم متغیر، می‌توانید یکی از این دو را انتخاب کنید: فشار متعادل متناسب با شیر متعادل روی کف فوم و تناسب فشار متعادل فوم با مخزن کیسه.
لغزش های فوم با پمپ های فوم موتور آب، دیزل یا الکتریکی به خوبی کار می کنند. لغزش های یک یا چندگانه می توانند سیستم های فوم را تغذیه کنند. بنابراین، آنها همیشه به راحتی در دسترس نیستند.
آب خنک کننده
گرمای تابشی خطر بزرگی برای مخازن ذخیره سازی است. آب خنک کننده می تواند اثر آن را به حداقل برساند. یک نازل قارچی می تواند سقف را خنک کند و نازل های دیگر می توانند دیواره های مخزن را خنک کنند. برای خنک کردن بیشتر سطح، نمایشگرهای نوسانی عالی هستند.
حفاظت باند
دیوارهای بند معمولاً نادیده گرفته می شوند زیرا تانک ها توجه را به خود می جلب می کنند. اما اگر دیوارهای باند آسیب ببینند، تلفات کمتر نخواهد شد.
آتش سوزی در این منطقه می تواند ناشی از نشتی دریچه یا مخزن یا شکستگی لوله باشد. اینها همچنین می توانند باعث تصادفات بزرگ شوند. یک سیستم فوم انبساط متوسط می تواند دیوارها را در برابر آتش و سرکوب بخار محافظت کند.
سیستم مهر و موم لبه
گاهی اوقات تشخیص آتش سوزی در سیستم آب بندی لبه سخت می شود، به خصوص زمانی که سقف شناور در پایین ترین سطح خود قرار دارد. تشخیص زودهنگام برای کاهش تلفات ضروری است. طراحی باید در برابر باد مقاوم باشد. مانیتورهای ثابت راهبردی نیز برای تکمیل سیستم مهر و موم لبه مفید هستند.
دراین مقاله به حفاظت در برابر آتش مخازن ذخیره پرداختیم. امید است که این محتوا مفید واقع شود. شرکت پتروسازه بین الملل آرام مجری تامین مواد اولیه، طراحی، ساخت و نصب انواع تجهیزات ثابت نفت و گاز مانند مخزن کروی و مخزن استوانه ای، تاور، کندانسور، مبدل حرارتی و … می باشد. برای مشاوره تخصصی و اجرای سازه های مهندسی با ما تماس بگیرید.